تحلیلی بر نمایشگاه نقاشی صفا امیر مقدم در گالری شکوه – فرید امین الاسلام

«رستگاری» عنوانی است که صفا امیر مقدم برای اولین نمایشگاه انفرادی اش در گالری شکوه که از تاریخ ۳۱ خرداد تا  ۱۱  تیر  نود و هشت برقرارست، انتخاب کرده است.

به لحاظ شکلی نقاشی ها درباره اسپرماتوزئید و حرکت آن به سوی تخمک در داخل بدن زن بعد از نزدیکی می باشد. از این دیدگاه می توان آثار صفا امیر مقدم را در ادامه سنت های نقاشی های علمی دانست. مانند نقاشی از گیاهان دارویی در کتب قدیمی طبیبان و یا نقاشی های علمی متاخر مثل نقاشی از پرندگان و حیوانات و موجوداتی که به چشم می آیند و یا نمی آیند . این نوع نقاشی که قسمتی از تاریخ هنر را در بر می گیرد بعد از بوجود آمدن عکاسی و پیشرفت در عکاسی علمی از نظر کاربرد علمی اش منسوخ شده است ولی از نظر زیباشناسی جایگاه خاص خود را دارد. از این منظر هندسه استفاده شده برای بازنمایی تئوری های علمی حرکت اسپرم در یک عضو ارگانیک همچون رحم زن  هندسه فراکتال است .

معماری فرضی تشکیل حیات در این عضو ارگانیک بر پایه هندسه استوار است. در واقع بازنمایی علمی پدیده شکل گیری نطفه در رحم مادر، نقاش را به سمت استفاده از این هندسه می کشاند.نظریه پردازان فراکتال برای ساده تر کردن الگوبرداری از هندسه طبیعت ، روش کار را به صورت یک اصل درآوردند و آن تکرار همگون از جزء تا کل است. هندسه فراکتال یکی از وجوه هندسه ای است که در طبیعت موجود است و نه کل آن. از این هندسه به عنوان وسیله ای برای الگوبندی پدیده های پیچیده استفاده می شود و حرکت های مرگز گرا در نقاشی در یک مسیر دایره ایی نشان از این اصل علمی دارد.

از جنبه ای دیگر و با دقت در ترکیب بندی و رنگ شناسی نقاشی ها تلاش صفا امیر مقدم را در ایجاد فضایی رمزآلود و ماورایی  و متافیزیک از روند خلقت و تشکیل حیات انسانی مشاهده می‌کنیم.فضایی سنگین و حتی می توان گفت متروک که فقط اسپرم وجود دارد و در بعضی نقاشی ها تخمک و دیگر هیچ چیز اضافه ایی وجود ندارد. جنب و جوشی پنهان در پس ظاهری آرام در تمام آثار به چشم می خورد . یک ژرف نمایی عمیق و البته آشنا. هم واضح است و هم گیج کننده و البته هولناک و فضایی پر شده از سکوت ، سکوت آفرینش. ” خلق الانسان من علق” که این امر آشنا هر ببینده ایی را به حیرت می اندازد.

سوفیچی منتقد ایتالیایی این گونه نقاشی را «زبان رویاها» تعریف می کند و آپولینر نام متافیزیک را برای آن برگزید. شفافیت سنگین تکنیک و رنگ بندی ساده ولی عمیق  در این آثار در خدمت فضاسازی هول انگیزی قرار می گیرد که گویی رخداد نامعلومی ولی آشنا در انتظار است و مانند فیلمهای علمی تخیلی تداعی کننده پرسه زنی در کهکشانی است که در حالت نیمه آگاهی میان خواب و بیداری بوجود می آید.(مانند فیلم ماتریکس)

حتی اگر این نقاشی ها را مالیخولیایی دلپذیر و یا تصاویری خوفناک بنامیم ، در هر صورت احساس ما نه از بازنمایی غول آسا اسپرم یا کُنش اروتیک آن بلکه از کشف آفرینشگرانه آن تحریک می شود که از فضای سرد و سراسر رمزآلود همنشینی اسپرم و تخمک به دست می آید.

 صفا امیر مقدم برای اولین نمایشگاه خود موضوعی سهل ممتنع انتخاب کرده است و مسلما واکنش های متفاوتی را مشاهده خواهد کرد . واکنش های منفی در جهت رد تکنیکی و موضوعی نقاشی هایش و واکنش های مثبتی از جهت فرم و محتوای انتخابی اش ولی یک مطلب را هیچکس نمی تواند رد کند و آن هم «جسارت» این نقاش جوان در انتخاب موضوع و محتوای آثارش.